Omgaan met de ziekte ###
FACTSHEET- OMGAAN MET ZIEKTE (COPING)
DEFINITIE
Coping is een combinatie van de verstandelijke en emotionele reacties op stress of een probleem (in dit geval de ziekte), en het gedrag dat daaruit voortvloeit. De manier waarop mensen omgaan met hun ziekte of aandoening heeft te maken met hun gedachten (cognities) over de ziekte, bijvoorbeeld herstelmogelijkheden, de kans op verergering van de klachten, of acceptatie van de ziekte door de omgeving. De factor 'omgaan met ziekte (coping)' hangt nauw samen met andere factoren, zoals 'ziekte beleving' en 'acceptatie van de ziekte'.
METEN
De manier waarop mensen omgaan met hun ziekte wordt in kaart gebracht met een algemene (Utrechtse Coping Vragenlijst - UCL) of ziekte specifieke coping vragenlijst. Er bestaat bijvoorbeeld een pijncopinglijst (Pijn Coping Inventarisatielijst – Kraaimaat et al., 1997) voor mensen met chronische pijn.
TOEPASSINGSGEBIED
Algemeen
Mensen die beter omgaan met problemen (actieve probleemoplossende strategie) verzuimen minder op het werk (Van Rhenen et al., 2008; Schreuder et al., 2011)(bewijskracht ***), hebben een beter werkvermogen (Van de Vijfeijke et al., 2013)(bewijskracht **), en hebben minder vaak een arbeidsongeschiktheidsuitkering (Oyeflaten et al., 2014) (bewijskracht **).
Ziekte specifiek
Artrose: geen informatie beschikbaar.
Astma & COPD: geen informatie beschikbaar.
Borstkanker: geen informatie beschikbaar.
Depressie: geen informatie beschikbaar.
Hart en Vaatziekten: omgaan met de ziekte (coping) is niet geassocieerd met terug keer naar werk (Mittag et al., 2001; Soejima et al., 1999) (bewijskracht ***).
Lage rugklachten: coping gedrag is niet geassocieerd met ziekteverzuim als gevolg van lage rugklachten (van de Heuvel et al., 2004) (bewijskracht **).
Reumatoïde artritis: passief coping gedrag bij het omgaan met pijn is geassocieerd met verhoogde kans op ziekteverzuim (Geuskens et al., 2008) (bewijskracht **).
INTERVENTIES
Er bestaan veel interventies gericht op de manier waarop men omgaat met een ziekte of aandoening. In de volgende therapieën wordt coping meegenomen: cognitief gedragsmatige therapie, multidisciplinaire (arbeids)revalidatie, omgaan met cognities zoals (bewegings)angst of cognities gerelateerd aan de ziekte en het werk, of acceptatie van de ziekte. Voorbeelden hiervan uit de wetenschappelijke literatuur zijn te vinden onder de links interventies.
BRONNEN
Richtlijnen & protocollen
NVVG –Protocol ‘Algemene inleiding, overspanning, depressieve stoornis´
Websites
Reumafonds - Omgaan met ziekte
NPCF - Chronisch ziek & werk
St. Centrum Werk Gezondheid - Chronisch ziek en werk