FACTSHEET- SOCIALE STEUN OP HET WERK

DEFINITIE

Met ‘sociale steun op het werk’ doelen we op de interactie tussen werknemers onderling en tussen werknemers en leidinggevende. Hierbij kan onder meer aan emotionele ondersteuning en waardering gedacht worden (Savelkoul et al., 2014). Sociale steun op het werk ontvang je dus van sociale relaties op het werk, zoals collega’s, klanten, leidinggevende en werkgever.

METEN

Sociale steun wordt doorgaans met een vragenlijst in kaart gebracht. De werknemer vult hierbij in in hoeverre hij/zij steun van collegae en leidinggevende ontvangt. Er kan ook informatie worden ingewonnen bij de leidinggevende.

TOEPASSINGSGEBIED

Algemeen

Werknemers met sociale steun op het werk hebben een kleinere kans op arbeidsongeschiktheid, ziekteverzuim en verminderd werkvermogen (White et al., 2013)(bewijskracht ****).

Ziekte specifiek

Artrose: geen informatie beschikbaar.

Astma & COPD: geen informatie beschikbaar.

Borstkanker: (ex-)borstkankerpatiënten die zich door hun werkgever gediscrimineerd voelen hebben een kleinere kans om binnen 12 maanden terug te keren naar werk (Bouknight et al., 2006) (bewijskracht **). Minder sociale steun op het werk is significant gerelateerd aan ziekteverzuim (Nilsson et al., 2013)(bewijskracht **). Sociale steun van de werkgever kan bijdragen aan arbeidsdeelname van vrouwen met borstkanker na een operatie.

Depressie: er zijn geen aanwijzingen gevonden dat goede communicatie tussen werknemers met depressieve klachten en leidinggevenden de kans op terugkeer naar werk vergroot (Nieuwenhuijsen et al., 2004) (bewijskracht **). Patiënten die meer sociale steun van collega’s ontvingen keerden sneller terug naar werk (Vemer et al., 2013)(bewijskracht **).

Hart- en vaatziekten: er zijn geen aanwijzingen dat sociale steun door leidinggevenden en collegae leidt tot een grotere kans op terugkeer naar werk bij mensen met coronaire hartziekten (Fukuoka et al., 2009; Soejima et al., 1999) (bewijskracht ****).

Lage rugklachten: sociale steun door collegae en leidinggevenden kan tot minder of korter ziekteverzuim leiden (Steenstra et al., 2005; Tubach et al., 2002; Van den Heuvel et al., 2004)(bewijskracht ****). Daarnaast is sociale steun positief geassocieerd met terugkeer naar werk (Heymans et al., 2006; Campbell, 2013)(bewijskracht ****).

Reumatoïde artritis: een gebrek aan sociale steun is gerelateerd aan productiviteitsverlies op het werk bij werknemers met reuma (Geuskens et al., 2008)(bewijskracht **).

INTERVENTIES

Steun in de vorm van een RTW-coördinator vergroot de kans dat een werknemer succesvol terugkeert in werk (Hamer et al., 2013) (bewijskracht **).

Een effectieve werkplekinterventie om verzuim te verlagen is de participatieve benadering, een stapsgewijs protocol voor leidinggevenden en medewerkers voor het identificeren en gezamenlijk met 'stakeholders' oplossen van barrières voor terugkeer naar werk of het aanpakken van risicofactoren voor toekomstig verzuim (Lambeek et al., 2010; Van Oostrom et al., 2010) (bewijskracht ****).

Er loopt momenteel nog een onderzoek waarin leidinggevenden hun medewerkers ondersteunen in hun inspanningen aan het werk te blijven ondanks verminderd werkvermogen (Kraaijeveld et al., 2013).

BRONNEN

Richtlijnen en protocollen

-

Websites

Sociale Steun en depressie

TNO – goed werk voor iedereen